Serimizin bu ikinci bölümünde önceki bölümümüzde tarihinden biraz bahsettiğimiz savunma teknolojilerinin genel ortamından, savunma teknolojileri denince akıllara gelen bazı kurumlardan ve sayılardan bahsedeceğiz.
A. Dünya’da Savunma Teknolojileri
Elbette ki devletlerin ya da özel kurumların birbirleriyle karşılaştırılması ve sıralanması tek bir bağlamda gerçekleştirilemez. Hem savunma teknolojileri özelinde de tek bir şeye bakılarak bir unsurun daha iyi olduğunu belirtmek oldukça yanlış olacaktır. Özellikle savunma teknolojileri hususunda jeopolitik konumun, demografik durumların, ekonominin, tarihin, kültürel ve manevi güdüleyiciler gibi mevzuların bu sektörün gelişmişliği hakkında oldukça söz sahibi olduğunda hemfikirdir.
Örneğin, Orta Doğu gibi sürekli bir savaş hattında yaşayan bizler için sıcak çatışma araç gereçleri oldukça hayati öneme sahiptir. Ancak İtalya, Almanya ve Fransa gibi ülkelerce çevrili olmasına rağmen dağları sayesinde daha güvenli alanlara sahip İsviçre’de bu dağlar; bubi tuzakları gibi saklı tehditlere ev sahipliği yapmaktadır. Ya da herkesin bildiği bir örnektir, Soğuk Savaş yıllarının bizim uzaya doğru adımlarımıza kattığı hızdan kimsenin şüphesi yoktur. Güney Kore, Hindistan ve Japonya’nın, Çin’in yayılmacı politikasına direnmek zorunda olması da coğrafyanın bu konudaki etkili güdüleyicilerden biri olduğunun kanıtı sayılabilir belki de.
Sovyet Rusya’nın teknolojilerini geliştiren Rusya’nın, yüzlerce yıllık eski imparatorluk geçmişleriyle Çin’in, rakip sayılabilecek bir alt seviyeli güçten kat kat güçlü yüksek askeri teknolojisiyle ABD’nin, bir zamanların “Üzerinde Güneş Batmayan” Birleşik Krallık’ın ve daha birçoklarının olduğu bu dünyada tek bir unsura bakılarak kıyas yapamayacağımızın altını bir kez daha çizerek sayılarla güncel durumdan bahsedelim.
A.1. ABD
“Barış istiyorsan savaşa hazır olmalısın.” diye bir laf vardır. Devletler gibi koruması gereken bireylere sahip unsurların; sırf bunun için büyük bütçeler ayırmaları, bu konuda yasalar koymaları, ittifaklar kurmaları, gereken desteği daha küçük ölçekli projelere vermeleri ve bu konuda hassasiyet göstermeleri gayet olağandır. İlk bahsi geçen bütçe ayırma konusunda çeşitli kaynakların farklı görüşleri olsa da genelde aynı sıralamalar görülür. Mesele para olduğunda paylaşılan verilerin şeffaflığı, bu bilgilerin halka açılmasının oluşturabileceği sonuçlar doğrultusunda elbette ki tartışılabilir. Ama paylaşılan verilere göre dünya devi ABD hükûmeti, 2021 yılı için 740 milyar dolar gibi rakiplerinden oldukça fazla bir meblağ ayırmıştır. Yaklaşık 1.4 milyon diğer ülkelere kıyasla daha az ama oldukça donanımlı aktif askeri, 2000’den fazla savaş uçağı, 11 adet güç dengelerini altüst eden uçak gemisine sahip ABD; yeni nesil savunma teknolojileriyle genellikle ilk ve en sık karşılaşılan ordulardan biridir.
Bütün dünyanın elbet yolunun düştüğü ABD’nin modern savaş gelişmelerini pek yakından takip edip bunu ordusuna kolayca entegre etmesi, onu savunma teknolojileri konusunda da dünya lideri konumuna getirmektedir. Amerika menşeili çok uluslu büyük şirketlerin orduya katkısı da elbette göz ardı edilemez.
(2021 verileri kapsamında uluslararası savunma şirketleri)
ABD’nin bu sektöre ciddi bütçeler ayırması, onu yukarıdaki tabloda da görülebileceği gibi konu gelir elde etme olduğunda ve başarı sıralamasında ezici bir üstünlüğe götürmüştür. F-35 üreticisi, dünya çapında 56 ülkede faaliyet gösteren Lockheed Martin şirketi ABD menşeili ileri teknoloji ve havacılık şirketi; gelir bağlamında bu listenin birincisidir. Gelirinin büyük bir kısmını Amerikan hükûmetinden alan Raytheon Technologies şirketi (RTX); gelir ve piyasa değeri açısından dünyanın en büyük havacılık, istihbarat servis sağlayıcıları ve savunma üreticilerinden biridir. Boeing, Northrop Grumman, General Dynamics gibi şirketlerin savunma teknolojilerine katkısı su götürmez bir gerçektir. En büyük orduya sahip olmasa da savunma teknolojilerini kullanmayı iyi bilen ABD’nin ordu donanımı oldukça yüksektir.
A.2. Rusya
ABD’nin savunma teknolojileri ihracatında hemen ardındaki takipçisi Rusya ise, Soğuk Savaş yıllarının ve Sovyet Rusya’nın ona bıraktıklarıyla dünyanın en güçlü ordularından bir başkasıdır. Savunma teknolojilerinde modernizasyon, reform ve yatırım çalışmalarının sıkça gündemde tutulduğu Rusya 2020 yılı için 48 milyar dolar ayırdığını belirtmiştir. S-400’leri, ciddi nükleer silahlanması, uçak ve tank kuvvetlerinin rakiplerinden üstünlüğü, yaklaşık 3.5 milyon aktif askeri ve hipersonik silahlarıyla Rusya’nın; Amerika’nın hemen ardından geldiği konuşulur.
(Sukhoi Su-57 Rusya Federasyonu Hava Kuvvetleri için Sukhoi
tarafından geliştirilen savaş uçağı)
A.3. Çin
Rusya’nın sürekli sıralamada yer değiştirdiği bir diğer dünya devi de 2 milyondan fazla aktif personeliyle Çin’dir. Savunma teknolojilerine ciddi bütçeler ayıran 2035 gibi yakın bir gelecekte ABD’yi dahi geçmeyi hedefleyen bu Uzak Doğu ülkesi, yıllardır ciddi bir savaşa girmese de herkesin gözünü korkutmayı başarıyor. GPS’e rakip BDS (Beidou Konumlandırma Sistemi) geliştirmeleri, 5G’yi bırakın 6G teknolojisini askeri alanda kullanmalarıyla, sadece yeryüzünde değil uzayda da oldukça güçlü unsurlara sahip bu kalabalık ülke; kendine özgü yöntemleri ve dışarıya bilgiyi gönülsüzce vermesiyle ün kazanmıştır.
(Çin’in BDS için uzaya gönderdiği uydularından biri)
A.4. Hindistan
Bu büyük güçlerden sonra sürekli bir Pakistan ve özellikle Çin tehdidiyle yaşayan Hindistan’dan bahsedelim. 61 milyar dolara yakın ciddi askeri harcaması, yaklaşık 1 milyon aktif askeri ve özellikle gönüllü askerleriyle Hindistan; dünyanın ikinci en büyük savunma teknolojisi alıcısı konumundadır. Yerli üretim faaliyetlerine oldukça önem vermeye başlayan bu Asya ülkesi, 2 uçak gemisiyle sivil ve askeri teknolojilere oldukça emek sarf ediyor gibi görünüyor.
(HAL Tejas, Hindustan Aeronautics Limited tarafından üretilen
Hindistan yapımı çok rollü avcı uçağı)
A.5. Japonya
İkinci Dünya Savaşı’nın yaralarını adına şimdilerde “Japon Mucizesi” de dediğimiz bir hızla çözen bu ada ülkesi coğrafi olarak sürekli Çin ve Kuzey Kore tehdidiyle yaşaması gereken bir konumdadır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki anayasalarında yazan bir maddeye göre kendi askeri birliği olmaması gerekirken “Japon Öz Savunma Kuvvetleri” şeklinde dilimize çevirebileceğimiz bir orduları bulunmaktadır. Günümüz dünyasında önemli teknoloji merkezlerinden biri olarak anılan Japon ülkesi, 2021 yılı için yaklaşık 50 milyar dolar bütçeyi bu konulara ayırmışlardır. Her konuda milli üretimi ve öz denetimi önemseyen Japonlar yerli savaş uçakları için 40 milyar doları bile gözden çıkarmışlardır. Honda, Toyota, Mitsubishi gibi dev Japon şirketlerini duymayanımız yoktur.
(Ana kullanıcısı Japon Öz Savunma Kuvvetleri olan, Mitsubishi X-2 Shinshin uçağı)
A.6. Diğerleri
Burada anlatmaya vaktimizin yetmeyeceğini bilerek dünyada az çok sözü geçen devletleri sadece şöyle bir sayalım son olarak:
❖ Yine büyük teknoloji güçlerinden Güney Kore
❖ İlk ondan hiç düşmeyen unutulmaması gereken Fransa ve Birleşik Krallık
❖ Hindistan’la sürekli çatışma halinde olan 1.7 milyon aktif askeriyle Pakistan
❖ Muhtemelen bu en büyükler listesinde görmeyi beklemediğiniz Güney Amerika ülkesi Brezilya
❖ Belki de ucundan listeye dâhil olabileceğimiz kıtalar arasında köprü olan ve özellikle İHA ve SİHA konusunda başarılara imza atmış biz Türkiye
(Bayraktar TB2, ilgili yazımız için)
Devletlerin savunma teknolojilerine ve savunma birliklerine harcadıkları enerjiyi birçok açıdan gereksiz ve önemsiz bulanlar olacaktır. Ancak yaşadığımız dünyada zarar vermek için değil de barışın sürdürülebilmesi için teknolojinin kullanılmasını ummaktan başka bir şansımız çok da yok. Olası bir tehditte kendini savunamayacak kadar güce sahip olmamak açık hedef olmaktan başka bir şey değildir bu şartlarda.
KAYNAKÇA
RankingTheWorld. “Top 15 Largest Armies in the World, 1816-2020”. YouTube. Yayın Tarihi 11 Mart 2020. https://www.youtube.com/watch?v=JyxY9RWhHX8
TheInfographicsShow. “Most Powerful Military in 2022 Ranked”. YouTube. Yayın Tarihi 31 Ocak 2022. https://youtu.be/ko6qiSKXAGA
Argonomi. “DÜNYANIN EN GÜÇLÜ 5 ORDUSU|2021”. YouTube. Yayın Tarihi 24 Ocak 2021. https://www.youtube.com/watch?v=ptq2dzHe5rU
Comments